در حال حاضر مرغداران با کنترل عوامل محیطی فیزیکی شامل درجه حرارت، رطوبت نسبی، جریان هوا و اجرای دقیقتر اصول مدیریت در زمینه تغذیه، کنترل بیماریها، بکارگیری برنامه نوری مناسب، استفاده بهتر از نیروی انسانی، بازاریابی و کاهش خسارات ناشی از جوندگان و حشرات درجهت عملکرد بالاتر و تولید بیشتر گام برداشته اند. مشاهدات انجام شده نشان میدهند که توان تولید طیور در طول ماههای گرم سال متحمل خسارت شده و میزان تلفات بالاتر از حد انتظار میباشد لذا اجازه بدهید با بررسی مسائل مربوط به استرس گرمایی راه حلهای مناسب را جهت کاهش این مشکل ارائه نماییم.

استرس گرمایی چیست؟

زمانی که پرنده قادر به ایجاد یک تعادل، میان دمای تولید شده بدن و از دست دادن دمای بدن نباشد دچار تنش گرمایی می شود.

بدن طیور در هنگام تنش دچار تغییراتی می شود. غده هیپوتالاموس اولین واکنش دهنده به استرس ها می باشد. تحریک هیپوتالاموس منجر به تحریک هیپوفیز و افزایش هورمون کورتیکوتروپین (ACTH) می شود که ترشح این هورمون با تاثیر بر غدد فوق کلیوی منجر به تحریک ترشح کورتیکوسترون های می شود. این همورمون از طریق خون به تمام سطح بدن انتقال می یابد. از تاثیرات این هورمون بر طیور می توان به افزایش ضربان قلب و فشار خون اشاره نمود که در این حالت مقدار مصرف دان کاهش می یابد و منجر به کاهش تولید آنتی بادی و کاهش رشد شود. با مداومت ترشح کورتیکوسترون ها مقاومت بدن پرنده به بیماری های باکتریایی کاهش می یابد ولی مقاومت در برابر بیماری ها ویروسی کم می شود. در طیوری که تحت تنش کمتری قرار گرفته اند و مقادیر کورتیکوسترون خونشان کم می باشد رشد سریعتر، راندمان غذایی بالا و میزان چربی لاشه کمتری را شاهد خواهیم بود.

در شرایط استرس اندام های ایمنی بدن از جمله بورس فابریسیوس، تیموس و طحال و سایر اندام های لنفاوی آتروفی می شوند و در نتیجه میزان تولید آنتی بادی کاهش می یابد.

منابع گرمای تولیدی دیگر، در سالنهای پرورش طیور چیست؟

به غیر از دمایی که تهویه ها در داخل سالن به گردش در میآورند، گرما توسط سقف و دیوارها نیز اضافه میشوند. این درحالیست که بیشتر گرمای تولیدی بستر، صرف تبخیر رطوبت آن و خشک نمودن بستر میشود. به هرحال در آب و هوای گرم، بستر مرطوب سبب ناراحتی و عدم آسایش طیور پرورشی نسبت به بستر خشک خواهند شد. گرمای تولیدی توسط سیستم روشنایی و موتورها بخش اندکی را در برابر گرمای تولیدی متابولیسم بدن ( بصورت عملی کمتر از یک درصد ) تشکیل میدهند. گرمای بدن را میتوان منبع غالب گرما در سالنهای پرورش دانست.

پرندگان چگونه گرما را دفع میکنند؟

گرما به راههای مختلفی دفع میشود. سه روش عادی دفع گرما در زیر فهرست شده اند:

تشعشع: در صورتیکه سطوح اطراف پرنده، دمای پائین تری داشته باشد و بالعکس، گرما از راه تشعشع از بدن پرنده دفع خواهد شد. درصورتیکه دمای سقف و دیوارها بالا باشد، گرما را به سطح بدن پرنده انتقال خواهند داد.
جریان هوا: از دست دادن گرما، همچنین میتواند از طریق افزایش جریان هوا در اطراف بدن گرم صورت پذیرد. فراهم نمودن حرکت هوا میتواند به این امر کمک نماید. این حرکت بایستی به اندازه ایی سرعت داشته باشد که هوای موجود در اطراف بدن را بخوبی جابه جا نماید.
هدایت: در صورتی که یک سطح، در تماس با سطح دیگری باشد، گرما از یکی به دیگری انتقال مییابد. برای مثال، در صورتی که پرنده بر روی بستری نشسته است که واجد دمای کمتری از بدن پرنده میباشد، به هرحال، بستر به سرعت به دمایی نزدیک به دمای بدن پرنده خواهد رسید.
در صورتیکه پرنده، توانایی برقراری تعادل گرمایی با استفاده از یکی از سه روش فوق را نداشته باشد ( بالاتر از دمای حیاتی )، با استفاده از تبخیر و یا له له زدن به دفع گرما میپردازد.

تبخیر: از آنجائیکه در پرندگان سیستم تعریق وجود ندارد، له له زدن از درجه اهمیت بالایی در آب و هوای گرم برخوردار است. این عمل در صورتی موثر واقع خواهد شد که رطوبت سالن خیلی بالا نباشد. بنابراین شرایط گرم و مرطوب، استرس بیشتری را به نسبت آب و هوای گرم و خشک خواهد شد.
پرندگان چگونه به افزایش دما پاسخ میدهند؟

پرندگان ممکن است درجهت تعادل گرمای بدن خود با محیط اطراف، تغییراتی را در رفتارهای عادی خود ایجاد نمایند. درجهت کاهش عایقبندی و مجاور سازی نواحی فاقد پر، بالهای خود را از بدن دور نگاه داشته و به اصطلاح، بالهای خود را آویزان میکنند. به آرامی لهله میزنند، در جهت کاهش تولید گرما به استراحت بپردازند، دریافت غذا را کاهش دهند، مصرف آب خود را افزایش دهند، جریان خون خود را از ارگانهای داخلی به سطح پوست خود هدایت نماید که سبب تیره شدن پوست میشود، له له زدن سریع را آغاز نماید.

در هنگام لهله زدن گرما به صورت رطوبت از مجاری هوای پرندگان دفع شده و در سالن پحش میشود. لهله زدن به فعالیت عضلانی و انرژی نیازمند است. این دو نیز سبب تولید گرما میشوند.

لهله زدن آهسته فعالیت عادی بوده و در دورههای زمانی مشخص صورت میپذیرد. میزان تنفس تا 10 برابر حالت استراحت میتواند افزایش داشته باشد. تنفس عمیق میتواند پرنده را خسته نموده و توانایی آن را در تطابق با هوای گرم کاهش دهد. رطوبت بالای هوا، توانایی پرنده در دفع گرما از طریق رطوبت را کاهش خواهد داد. افزایش میزان تنفس، سبب کاهش دیاکسیدکربن و افزایش PH پلاسمای خون میشود که به آلکالوزیس تنفسی معروف است. پتاسیم و فسفات خون به اتمام رسیده و میزان سدیم و کلر افزایش مییابد.

اثر تنشهای گرمایی بر علمکرد طیور:

دمای 18 تا 21 درجه سانتیگراد بهترین دامنه حرارتی جهت تولید مناسب میباشد لیکن در دامنه حرارتی 24 تا 30 درجه سانتیگراد نیز امکان سازش رفتاری برای طیور وجود دارد. در دمای بالاتر از این دامنه پرنده قادر به تعادل دمای بدن نمیباشد و تغییرات بیوشیمیایی در بدن ایجاد میشود. تولید کورتیکوسترون افزایش یافته و وسکوسیته پلاسما نیز بیشتر میشود. از طرفی استرس گرمایی از طریق کاهش غلظت پتاسیم پلاسما باعث اختلال زیاد در اعمال سلولها میگردد. نهایتاً افزایش گرانروی و PH خون موجب آلکالوز تنفسی شده و عملکرد تولیدی پرنده کاهش مییابد. با افزایش درجه حرارت محیط مصرف خوراک کاهش مییابد و بواسطه گرسنگی مواد مغذی کمتری در دسترس بدن قرار خواهدگرفت که اثر آن بصورت کاهش بیشتر در وزن گیری طیور گوشتی و کاهش اندازه و سپس تعداد تخم مرغ منعکس میشود.

عوامل دخیل در میزان استرس گرمایی:

- ظرفیت نگهداری چه تاثیراتی را بر آب و هوای گرم خواهد داشت ؟

در صورتیکه ظرفیت تولید به نسبت سالن پرورش و تجهیزات تهویه، بالا باشد، ممکن است دما بطرز خطرناکی بالا رود تا جایی که دمای متابولیک تولیدی در هوای سالن، بیش از میزان مورد انتظار باشد. انتقال تشعشع گرما از پرنده به پرنده از اهمیت ویژهایی برخوردار است و هوای گرم و مرطوب در میان پرندگان به چرخش درخواهدآمد. پرندگانی که بصورت گروهی نگهداری میشوند، 40 درصد توانایی کمتری را در دفع گرما از بدن خود نشان میدهند.

- اثر سن پرنده

وسعت تاثیر استرس گرمایی علاوه بر شرایط آب و هوایی به عواملی مانند وضعیت فیزیولوژیکی پرنده شامل مرحله رشد و تولید بستگی دارد. با افزایش سن پرنده، حساسیت به سرما کاهش یافته و بالعکس حساسیت به گرما افزایش مییابد به دلیل تجمع چربی در زیر پوست، کامل شدن پوشش پر و عدم وجود غدد عرق، کارایی دفع حرارت بدن در پرنده مسن کاهش مییابد در نتیجه در پرندگان مسن امکان وقوع استرس گرمایی افزایش مییابد.

- نقش رطوبت نسبی

اطلاعات به دست آمده از بیشتر مناطق گرمسیری نشان میدهد زمانی که دمای هوا به 32 درجه سانتی گراد برسد و رطوبت نسبی هوا بیش از 80 درصد باشد شدت تاثیر استرس گرمایی افزایش مییابد و در نتیجه بروز این شرایط میزان دان مصرفی کاهش مییابد و پرنده تلاش میکند با افزایش سرعت تنفس و دفع حرارت از طریق تبخیر ریوی، دمای بدن خود را کاهش دهد همچنین و تغییر وضعیتی در پرهای آنها مشاهده میشود. در موارد بسیار شدید که دمای محیط به بالاتر از 40 درجه سانتی گراد میرسد پرنده در اثر گرمای زیاد از پای درآمده و مرگ و میر اتفاق میافتد. علاوه بر تلفات مستقیم ناشی از استرس گرمایی منابع استرسزای دیگر شامل کاهش مصرف دان و افزایش وقوع بیماری در گله که با چنین شرایط گرم و مرطوب مرتبط میباشند نیز به طور غیر مستقیم موجب تلفات میگردند. کاهش مصرف غذا موجب افزایش حساسیت پرنده نسبت به بیماریهای شایع در محیط میشود.

- تاثیر حاصل از نور:

براساس مطالعات انجام گرفته در دانشگاه ایالت پنسیلوانیای آمریکا، ارتباط مستقیمی را میتوان میان طول مدت نور و میزان استرس گرمایی مشاهده نمود. با بررسی نتایج بدست آمده از چندین آزمایش در این زمینه مشخص شد که نور دهی متناوب سبب کاهش میزان تلفات تحت شرایط استرس گرمایی در مقایسه با روش نور دهی ادامه دار در طیور گوشتی میشود.

نکات مدیریتی، فنی و تغذیهای برای کاهش استرس گرمایی:

رعایت نکات مدیریتی در مواجه با تنش گرمایی:

- در طول دوره گرما گله بیشتر آب مصرف میکند و نسبت آب به خوراک معمولا 2 به 1 در دمای 21 درجه سانتیگراد و افزایش آن به نسبت 8 به 1 در 38 درجه سانتیگراد امکانپذیر خواهد بود. در گلههای مادر افزودن مواد مغذی محلول به آب مصرفی توصیه میشود.

- خنک کردن آب مصرفی از طریق خطوط آبی مجهز به دستگاههای خنک کننده منجر به افزایش مصرف خوراک و بهبود رشد در دوران تنش گرمایی خواهد شد. نامناسب بودن لولههای پلاستیکی آب موجب متعادل شدن سریع دمای آب خنک شده با دمای محیط گرم میگردد هرچند رساندن دمای آب به کمتر از دمای محیط خصوصا در انتهای خروجی لولهها کار مشکلی است.

- فعالیتهای روزمره که موجب تماس بیشتری با پرندگان میشود را در دوران تنش گرمایی از برنامه کاری حذف کرده وآرامش پرندگان را بهمنزنید. اعمالی مانند نوک چینی، جابجائی پرندهها، واکسیناسیون و یا حمل و نقل را سریعتر در ساعت خنک و یا در شب انجام دهید.

- از واکسیناسیون به طور اسپری در زمان تنش گرمایی استفاده نکنید، واکسنهای نیوکاسل و برونشیت هم که بر روی دستگاه تنفسی اثر میگذارند باعث ایجاد تنش در پرنده میشوند. در طول درمان مقدار آب مصرف شده برای واکسیناسیون را با توجه به افزایش آب مصرفی در طول دوره گرما متعادل کنید. در زمان واکسیناسیون گله را از خوردن آب محروم نکنید. اگر واکسیناسیون را در هنگام تنش گرمایی در هر مرحلهای به تاخیر بیاندازید ممکن است موجب کاهش تاثیر ایمنیزایی واکسن در پرنده شود.

- بستر مرطوب و کثیف باید بلافاصله تعویض گردد. از مصرف کوکسیدیو اسیتات در دان اطمینان حاصل کنید.

- برای پرورش از نژادهایی که درمقابل استرس گرمایی مقاومت بیشتری دارند مانند استفاده کنید.

- طیور در ماههای گرم سال نسبت به ماههای سرد وخشک تقریبا به 20 درصد فضای بیشتر نیاز دارند به عبارت دیگر تعداد پرنده ای که در طول ماههای گرم سال در یک سالن یا پن نگهداری می شوند باید تقریبا 80 درصد جمعیت پرندگانی باشند که در طول ماههای سرد در همان سالن نگهداری میشوند.

- استفاده از سیستم آبپاش یا اسپری آب بر بروی سقف به کاهش دمای داخل سالنها کمک کرده و موجب افزایش میزان خوراک مصرف توسط پرندگان میشود هرگز میزان آب مصرفی در سالنها را کم نکنید.

- ترموستات را باز بینی کنید تا از عملکرد درست آنها مطمئن شوید. سیستم برق رسانی کمکی را آماده نگهدارید تا در صورت نیاز با مشکل مواجه نشود. کم کردن درجه ترموسات فنهای سالن در هنگام شب و ساعات اولیه روز میتواند به خنک شدن سالن در ساعات اولیه روز کمک کند. افزایش مقدار جابجایی هوا در سالن توسط فن باعث کاهش دمای سالن میشود.

- تهویهها و مبادی ورودی باید تمیز بوده و درجای خود بسیار محکم و بدون هیچگونه لغزشی نصب شوند مبادی ورودی هوا باید به گونهای باشد که در دوران گرما به مقدار کافی هوا وارد سالن شود و در صورتی که مبادی ورودی هوا به اندازه کافی نباشد عملکرد فنها و کلا عمل جابجایی هوا با مشکل مواجه خوهد شد و وردیهای هوا باید همواره عاری از هرگونه آلودگی و یا مزاحمت بوسیله اشیا باشد تا هوا به سادگی و بدون هیچ مانعی جریان یابد استفاده از بادشکن جریان هوا را به سمت پرندهها هدایت میکند.

- سالنها را با سیستم خنک کننده به همراه مرطوب ساز مجهز کنید پوشالهای آنها باید عاری از آلودگی و خرابی فیزیکی باشد آبی را که در این سیستم جریان دارد باید دقیقا بررسی شود که دائما به تمامی نقاط پوشالها برسد امتیازی که این کار دارد اینست که هوای خشک وارد سالن نمیشود.

- فیلترهای آب را بررسی کنید تا در صورت لزوم تعویض گردد فیلترهای خراب ممکن است مانع جریان آب به آبخوریها و سیستم خنک کننده شوند.

- حتما بعد از دوره گرما فضولات باقیمانده را جمع آوری کنید مواد باقیمانده میتوانند تاثیرات تنش گرمایی را در پرنده ایجاد نمایند و مانع حرکت هوا در زیر قفسها شوند.

- کلیه اجزای فلزی غیر لازم را از داخل و اطراف سالن دور کنید تا گرما به داخل سالن تابیده نشود.

- ذخیره آب در داخل تانک بر روی سقف باعث گرم شدن آب موجود در آن میشود لذا بهتر است تانکها را با رنگهای بازتابنده رنگ کرده تا از تابش مستقیم نور آفتاب بر روی آنها جلوگیری شود.

چند نکته فنی جهت مقابله با تنش گرمایی:

- سالن مرغداری باید در فضای باز احداث گردد به طوری که حداکثر استفاده ازتهویه طبیعی به عمل آید با این حال از احداث سالن در مکانهایی که دارای وزش باد شدید می باشند یا در پایین درهها باید خودداری نمود. لازم است جهت وزش بادهای معمول غالب در منطقه تعیین گردد به طوری که بادها در جهت محور طولی سالنها حرکت نمایند.

- سالنها باید به نحوی احداث گردند که تهویه طبیعی به راحتی انجام گیرد. فاصله بین سالنها باید به اندازه ای در نظر گرفته شود که تهویه طبیعی برای تمام سالنها به خوبی انجام شود به عنوان یک قاعده تجربی فاصله بین سالنها نباید از عرض سالنها کمتر باشد. همچنین طراحی سالنها بصورت شرقی- غربی در کاهش اثرات گرمایی مستقیم خورشید موثر است.

- زمینهای اطراف سالنها لازم است با علفهای کوتاه پوشانیده شود زیرا زمینهای فاقد علف گرمای بیشتری به داخل سالنها هدایت میکنند.

- رنگ نمودن سقف سالنها موجب کاهش تمرکز اشعه خورشیدی می شود این امر به کاهش دمای داخل سالن به میزان 10 الی 15 درجه سانتی گراد نسبت به دمای محیط کمک مینماید. سقف سالنها را باید با مواد بازتابنده مانند فلزات براق بپوشانید یا اینکه سقفها را سفید نمائید وجود شیار در سقف باعث فرار پرندهها از گرما میگردد در آب و هوای خشک استفاده از مواد گیاهی مانند کاه و یا علفهای بلند برای ایزوله کردن سقف در برابر گرما مناسب میباشد.

- درنظر گرفتن اندازه مناسب برای قسمت پیش آمده لبه سقف سالنها جهت جلوگیری از ورود نور خورشید یا باران ضروری میباشد.

نکات تغذیهای جهت مقابله با تنش گرمایی:

طی دوران تنش گرمایی میزان اشتها در گله پایین است که کم شدن مقدار خوراک مصرفی را میتوان با تنظیم فرمول جیره مناسب جبران نمود انرژی مورد نیاز پرندهها در حرارت بالای محیط کاهش مییابد چون در دمای معمولی مقدار زیادی از این انرژی صرف گرم کردن محیط اطراف میگردد.

- از متابولیسم هضم بعضی از مواد خوراکی انرژی حرارتی آزاد میشود که این میزان مساله بسیار مهمی است که در این میان قدرت گرمازایی مواد مغذی به ترتیب کربوهیدراتها، چربیها دارای انرژی گرمازایی کمتری در هنگام هضم میباشند انرژی حرارتی بدن پرنده میتواند بوسیله جایگزین کردن انرژی جیره با استفاده از چربی تقلیل یابد.

- در صورت افزایش مواد پروتئینی، ویتامینی و مواد معدنی میتوان حجم خوراک مصرفی را کاهش داد.

- وقتی ماده مغذی در جیره افزایش یابد جبران تقلیل مصرف خوراک را میکند پروتئین گنجانده شده در جیره مصرفی باید در اکثر موارد حدود 0,5 درصد کاهش یابد اگر این کار انجام پذیرد خوراک مصرفی نیازمند اسیدهای آمینه است که لازم است بیشتر ترکیب آن از اسیدهای آمینه متیونین و لیزین تشکیل شده باشد. تنظیم پروتئین مصرفی بسیار مهم است چون حرارت بدن در اثر متابولیسم هضم پروتئینها بوجود میآید.

- از جیرههای با تراکم انرژی بالا استفاده گردد زیرا تولید حرارت ناشی ازمتابولیسم این نوع جیرهها کمتر میباشد.

- از مصرف غذایی که ممکن است در زمان حمل و نقل یا در انبار مرطوب شده باشد خودداری نمایید.

- در حالت استرس گرمایی، به فسفر کافی در جیره نیاز میباشد؛ زیرا گزارشها حاکی از آن است که میزان کمتر از 0,25 درصد فسفر قابل دسترس در طی استرس گرمایی، باعث 10 درصد تلفات شده است؛ زیرا طبیعت اسیدی فسفر احتمالا به خنثی کردن آلکالوز تنفسی (PH خون بالاتر) کمک میکند. از طرف دیگر، وجود سدیم اضافی در جیره نیز، باعث دفع فسفر و در نتیجه، کمبود آن در بدن میشود.

- تغذیه با استفاده از دان تازه، در ساعات خنک روز انجام شود مطمئن شوید که آب خنک و تازه در تمام اوقات در دسترس پرنده قراردارد.

- استفاده از الکترولیتهایی مانند کلرید پتاسیم بمیزان نیم تا یک درصد به جیرههای مصرفی علاوه بر جبران میزان سطوح الکترولیت استرس را نیز کاهش میدهد. کلرید پتاسیم یا کلرید آمونیوم به میزان 2 تا 3 کیلوگرم در هر تن خوراک نیز قابل استفاده است.

- استفاده از سطوح اسیدهای آمینه جهت کاهش اثرات استرس گرمایی موثر است. در یک مطالعه تحقیقاتی در دانشگاه Aubrn مشخص گردید با استفاده از 0,1 تا 0,2 درصد لیزین به جیره در شرایط رطوبت بالا و دمای بالا (28 درجه سانتیگراد و 74 درصد رطوبت) میزان ضریب تبدیل غذا و رشد پرنده کمتر و دستخوش کاهش گردید. بنابراین شرایط گرما و رطوبت بالا موجب افزایش نیاز مطلق پرنده به لیزین میشود.

اضافه نمودن سلنیوم ارگانیک به جیرهها نیز حاکی از اثرات محافظتی بافتی سلنیوم است. نتایج آزمایشات پژوهشگران دانشگاه اردن با همکاری دانشگاه کارولینای شمالی بیانگر این است که 0,26ppm سلنیوم آلی Selemax موجب کاهش استرس اکسیداتیو ایجاد شده به دلیل کاهش سطوح پروتئین در شوک گرمایی میگردد.

- اضافه نمودن بتافین نیز تحت شرایط استرس میتواند مفید واقع شود. جیره حاوی 100 گرم بتافین به ازای هر کیلوگرم از جیره یا 50 گرم در هر لیتر آب آشامیدنی و موجب بهبود ضریب تبدیل و کاهش تلفات تحت استرس میشود.

- از آنجا که پروتئین، گرمای متابولیسمی بیشتری نسبت به هیدرات کربن و چربی تولید میکند، بنابراین جیرههای غذایی که از لحاظ اسیدهای آمینه، اهمیت ویژهای دارد. باید سعی شود تا از جیرههای با مقادیر کمتر پروتئین به همراه اسیدهای آمینه ساختگی به ویژه لیزین و متیونین استفاده شود.

- توسط محدود کردن مصرف خوراک قبل از رسیدن دمای محیط به 36 درجه سانتیگراد (که مدت بیش از سه ساعت ادامه دارد) میتوانید پرنده را در هنگام شب و یا هنگام طلوع آفتاب که هوا خنکتر است تشویق به مصرف خوراک نمایید. تغذیه شبانه یا برنامه روشنایی متناوب میتواند مقدار مصرف خوراک را به حد مطلوب برساند.

- خوراندن ویتامین C به مقدار 50 تا 300 گرم به ازای هر تن خوراک به پرندگانی که دچار تنش گرمایی شدهاند میتواند در کاهش اثرات تنش گرمایی برگله موثر باشد.

- در دوران تنش گرمایی از مواد آنتی اکسیدان در جیره غذایی گله استفاده نکنید زیرا باعث افزایش اثرات تنشهای گرمایی و تلفات در گله میشود.

- کمبود لیزین در خوراک باعث افزایش درجه حرارت بدن شده و تحمل به گرما را کاهش میدهد. لذا افزایش مقدار لیزین جیره در 322% میلی گرم به ازای هر مگا کالری انرژی قابل متابولیسم لازم میگردد.

- از آنجا که بین مواد مغذی تامین کننده انرژی(کربوهیدرات، چربی، پروتئین) چربیها بیشترین مقدارآب را تولید مینمایند، بطوریکه میزان آب متابولیک حاصل از تجزیه هر گرم چربی در بدن به 6/1 گرم میرسد به این دلیل تغذیه چربی در زمان استرس گرمایی به خنک کردن بدن طیور کمک میکند.

- در صورت تامین آب خنک، طیور بهتر میتوانند استرس گرمایی را تحمل نمایند. آّب سرد موجود در چینه دان با توجه به فاصله کمی که با شریان اصلی سر دارد موجب خنک شدن مغز و تاج و غبغب میشود. دسترسی طیور به آب خنک مصرف غذا را به میزان 5% درصد و تولید را حدود 10 درصد افزایش میدهد.

- با افزایش 0,25 درصدی کربنات سدیم(NaHco3)به آب به تعادل الکترولیتی جهت رشد و تولید با کیفیت به میزان قابل ملاحظهای کمک خواهد شد.

- اضافه کردن مکمل اسید اسکوربیک ضمن افزایش متابولیسم مواد معدنی استخوانها موجب افزایش کلسیم پلاسما میشود. بهبود عملکرد مرغ ناشی از مصرف مکمل اسید اسکوربیک، احتمالا با توجه به تاثیر اسید اسکوربیک بر متابولیسم کلسیم که از طریق تیروئید اعمال میگردد قابل توضیح میباشد.

Reference:

- Mehta, R.K., Shingari, B.K. ( 1999) Feeding Under Heat Stress., POULTRY INTERNATIONAL, 38, ( 11 ), pp: 68-77

- Butcher, G.D. and Miles, R. ( 1996 ) Heat stress management in broilers. University of Florida, Cooperative Extension Service. Institute of Food and Agricultural Sciences. Fact sheet VM-65.

- Borges, S. A., Fischer de Silva, A. V., Ariki, J., Hooge, D.M. and Cummings, K. R. ( 2004) Effects of diet and cyclic daily heat stress on electrolyte intake by male broiler chickens. International Journal of Poultry Science, 3(5): 313-324

- Borges, S. A., Fischer de Silva, A. V., Ariki, J., Hooge, D.M. and Cummings, K. R. ( 2004) Physiological responses of broiler chickens to heat stress and dietry electrolyte balance. Poultry Science, 83: 1551-1558

پرورش مرغ گوشتی

فروشگاه قاصدک ، قیمت ، کیفیت ، بازگشت و سلامت کالا

راهکارهای مقابله با استرس گرمایی در طیور

استرس گرمایی چیست؟

دسته‌های مقالات

تلفن

دسترسی سریع